Ali ÜNAL

Article | 2019 | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi ( 89 )

İnsanoğlu yaşamı boyunca sosyal, psikolojik, ekonomik, siyasi ve dini yönden birçok alanda mutluluğa giden yolu arar. Şüphesiz bunun en önemli basamağını evlilik tercihi ve öncesindeki eş seçimi gelir. Eş seçimi bu mutluluğun seviyesini tayin eden en önemli unsur olarak karşımıza çıkar. Eş seçimi, insan yaşantısındaki en önemli karar olmanın ötesinde bireyin geri kalan yaşamını vereceği bu kararla birçok yönden olumlu veya olumsuz şekilde etkileyeceği ortadadır. Bu kararla birlikte kişi, bundan sonraki yaşamını kiminle sürdüreceğine, kiminle birlikte yol alıp, gelişip değişeceğine, nasıl bir yaşam sürdüreceğine ve hatta kimden çocuk . . . sahibi olup, kiminle birlikte çocuk yetiştireceğine karar vermiş olur. Aile kurumuna büyük önem atfeden Kırgız toplumunda evlilik tercihi doğal olarak eş seçimi, ba- badan oğula, nesilden nesle uzayıp giden köklü bir gelenek olarak hayat bulur. Geleneksel Kırgız toplumunda aile yuvasını erkek planlandırır, kadın ise kurar. Kurma esnasında birtakım eksikliklerin olması halinde bunlar giderilebilir, fakat planın başında bir eksiklik ve yanlışlık olması halinde bunu düzeltme zor ve kimi zaman imkânsızdır. Evlenecek gençlerin mutlu bir gelecek ve aile kurması için eş seçimi üzerinde titizlikle duran Kırgız ailesi, çocukları evlendirmeden önce eş seçimde geleneksel birtakım ölçütlerin belirlediği ve bu yönde seçim yaptığı tespit edilir. Bu çalışmada, Kırgız ailesinin eş seçiminde takip ettiği geleneksel uygulama ve kurallar sınıflandırılarak eş –soy durumu, eş-eko- nomik durum, eş- akrabalık durumu, eş-millet durumu, eş- cenge durumu, eş özellikleri ve yasaklar hakkında bilgi verilmektedir. Ayrıca Çağdaş Kırgız Ailesinin Geleneksel ve Yeniliksel Meseleleri adlı araştırma çerçevesinde Kırgız ailesinin bugünkü eş seçimi esaslarında nelere dikkat ettiği sosyo- lojik veriler ışığında açıklanmaya çalışılmıştır More less

Murat Sadullah ÇEBİ

Article | 2015 | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi ( 74 )

Bu çalışmada, 'Bir Ses Böler Geceyi' adlı filmin anlam evrenini sarmalayan Alevi zihniyetine ilişkin sinematografik gerçekliğin sembolik inşası analiz edilmiştir. Adı geçen filmde inşa edilen Alevi zihniyetine ilişkin sembolik/sunumsal gerçekliğin kaynakları, çalışmanın temel araştırma problemi olarak belirlenmiştir. Bu çalışma, bahsi geçen filmin anlam evrenine kök salan Alevi zihniyetine ilişkin sembolik gerçekliğin inşasında kullanılan dil araçlarını, stratejilerini ve pratiklerini açığa vurmayı amaçlamıştır. Bu amaç doğrultusunda, Alevi zihniyetine ilişkin temsili gerçekliği inşa etmek için seçilen ve kullanılan göstergelerin ve . . . gösterge sistemlerinin sembolik, imalı ve çağrışımsal anlamları analiz edilmiştir. Nitel bir araştırma tasarımına, yorumlamacı ve kültürel araştırma paradigmalarına dayanan bu çalışma keşfedici ve betimleyici bir bakış açısı ile gerçekleştirilmiştir. RolandBarthes’ın 'göstergebilimsel analiz modeli', bu çalışmanın çözümleme aracı olarak kullanılmıştır. Bu araştırma Alevi zihniyet dünyasının inanç sistemine ilişkin önemli dayanak noktaları olan hümanizm, adalet, aydınlanma, sosyal hiyerarşi, muhasiplik, geleneğe bağlılık, düşkün/düşkünlük, ölüm, intihar, adab ve erkân gibi değer ve olguların film boyunca sembolik kurgular hâlinde temsil edildiklerini ortaya çıkarmıştır. Öte yandan sözü edilen filmde sinematografik anlamın en temel unsurları olan göstergeler, mit ve semboller kullanılarak anlamın örtülü yapısına ilişkin bir anlatı düzlemi oluşturulmuştur. Bu bağlamda filmin iki ana anlatı karakteri olan Süha ve İsmail’in hayatlarıüzerinden sosyal çevrelerine, inanç ve ideoloji dünyalarına ilişkin sinematografik gerçeklikler inşa edilmiştir. Filmin anlam evrenini kuşatan Hz. Ali, Cemevi, Erenler Meclisi, Sofuluk/Dedelik makamları, adab ve erkân, saz, post, çift ağızlı kılıç gibi sembol ve göstergelerin barındırdığı örtülü anlamlar, mitik bir anlam taşıyan beyaz güvercin göstergesi üzerinden Hacı Bektaş-ı Veli hakkında uyandırılmak istenen efsanevi çağrışım, Alevi zihniyetine ilişkin bir sinematik gerçekliğin simgesel inşasına hizmet etmektedir. - Anahtar Kelimeler: Alevi zihniyeti, sinematografik gerçeklik, simgesel inşa, film göstergebilimi, göstergebilimsel çözümleme Anahtar Kelimeler: Alevi zihniyeti, sinematografik gerçeklik, simgesel inşa, film göstergebilimi, göstergebilimsel çözümleme In this study, the symbolic construction of the cinematographic reality about the Alawite mind-set encapsulated the world of meaning of the movie 'One Voice Splits the Night', was analysed. Roots of symbolic/representational reality about the Alawite mind-set constructed in the world of meaning of the above-mentioned film, was determined as the main research question of the study. This study aims to reveal linguistic tools, strategies and practices used to construct the symbolic/representational reality about the Alawite mind-set rooted in the world of meaning of the aforementioned film. For this purpose, figurative, implicit and connotative meanings of signs and sign systems selected and used for the construction of representational reality about the Alawite mind-set were analysed. This research was conducted with an exploratory and descriptive perspective based on a qualitative research design, as well as interpretive and cultural research paradigms. The analysis method of this study is based on the 'semiotic analysis model' of Roland Barthes. The study has revealed that values and phenomena such as humanism, justice, enlightenment, social hierarchy, extra familial brotherhood, loyalty and respect for tradition, shunner/shunning, death, suicide, decency and rules of good manners shape reference points on the belief system of the Alawite mindset and are represented in the form of symbolic constructions throughout the film. On the other hand, a narrative level for the implicit structure of the meaning is constructed in the movie by using signs, myths and symbols which are the most basic components of the cinematographic meaning. In this context, through their social milieus, their worlds of belief and ideology cinematographic realities about the lives of S a and ̄smail, the two main narrative characters of the movie, were created. Implicit meanings included the signs and symbols like Hz. Ali, Jem house, assembly of saint, posts of sofuluk/dedelik, rules and conventions, baʇlama, Zulfiqar-double-edged sword of Hz. Ali-, the mythical connotation of belonging to Haci Bektash Veli by a dove carried a mythic meaning, serve the symbolic construction of a cinematographic reality about the Alawite mind-set. Keyword: alawite mind-set; cinematographic reality; symbolic construction; film semiotics; semiotic analysi More less

Nurdin USEEV

Article | 2018 | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi ( 88 )

ürk Dünyasının bin senelik destan geleneğini, tarihini, kültürünü ve dünya görüşünü kendi içinde barındıran Manas Destanı’nda Kırgızların ve diğer Türk boylarının inançlarıyla ilgili bilgiler de yer almaktadır. Bu bilgiler destan metinlerinde doğrudan verildiği gibi kişi adı, atasözü, deyim vd. gibi türlerin içinde de yer almaktadır. 751 yılında gerçekleşen Talas Savaşı sonucunda İslamiyeti kabul etmeye başlayan Kırgızların dinî inançları halk edebiyatı eserlerinde, onun içinde bir kahramanlık destanı olan Manas Destanı’nda yer almıştır. Destanın ana kahramanı Manas, İslamiyet uğruna savaşmakta, Çine yapılan sefere “Çoŋ Kazat (Büyük . . . Gazavat)” denilmektedir. Bundan dolayı destanda savaşa giren askerler İslamiyetle ilgili uranları / savaş naralarını kullanmaktadırlar. Örneğin, destanda Türkler savaş girerken Allah’tan yardım istemek ve güç kazanmak için “Caa Alda” uranını söylemektedirler. Nakşibendiye tarikatının kurucusu olan Bahâeddin Nakşibend’in ismi “Baabedin” şeklinde uran / savaş narası olarak yer almaktadır. Bunun nedeni, Bahâeddin Nakşibend’in müridlerinin İslamiyeti yaymak için Müslüman olmayan halklar ile savaşmasıdır. Çünkü destandaki Türkler de İslamiyet için savaşmaktadırlar. Destandaki kahramanlar Hz. Muhammed’den yardım istemektedirler. “Aziret” ve “Şaymerden” uranları cesareti ve savaşçılığı ile bilinen Hz. Ali ile ilgili olup, askerlere cesaret vermek için kullanılmaktadır. Makalemizde bunun gibi İslamiyetle ilgili uranlar / savaş naraları ele alınarak, ne ile ilişkili oldukları, İslamiyet’in ne gibi özelliklerini yansıttıkları incelenmiştir.- Manas epic contains a thousand-year epic tradition, history, culture and world view of the Turkic world in itself. The Manas Epic also reveals information on the beliefs of Kyrgyz and other Turkish people. This information is given directly in the epic texts, as well as indirectly within the features such as the name of the person, the proverb, the idiom etc. The religious beliefs of the Kyrgyz people, which began to accept Islam in the end of the Talas War in 741, took place in the Manas Epic which is an example of folk and heroic literature. Manas, the main hero of the epic, fights for the sake of Islam, and the the campaign to Chine is called “Çoŋ Kazat (Great Gazavat)”. For this reason, the soldiers in the campaign use Islamic war cries. For example, the Turks in the battle use Caa Alda war cry to seek help and gain strength from Allah when the war is going on. The name of Bahâeddin Naqshibend, the founder of Nakshibendia, is used as a war cry in the form of “Baabedin”. The reason is that Bahâeddin Naqshibend’s followers fight with non-Muslim people to spread Islam similar to the Turks in the Manas Epic who also fights for Islam. The heroes in the Manas Epic ask for help from the Messenger Hz. Muhammed. In this article, we discuss the Islamic warfare such as this, what they are related to and what a characteristic of Islam reflects More less